മനോസുഖത്തിനും ദാരിദ്ര്യ ശമനത്തിനും സഹായിക്കുന്ന വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട വ്രതാനുഷ്ഠാനമാണ് തൃക്കാര്‍ത്തിക വ്രതം. വ‍ൃശ്ചിക മാസത്തിലെ കാര്‍ത്തിക നക്ഷത്രമാണ് ദേവിയുടെ ജന്മ നാളായി ആചരിച്ചു വരുന്നത്. ദേവിയുടെ ജന്മ നക്ഷത്രം എന്നതിൽ കവിഞ്ഞ് മറ്റ് ചില പ്രത്യേകതകളും ഈ ദിവസത്തിനുണ്ട്.
പാൽക്കടലിൽ മഹാലക്ഷ്മി അവതാരം ചെയ്തത് ഇതേ ദിവസമാണ്. വിഷ്ണു പ്രീതിക്ക് ഏറ്റവുമധികം സഹായിക്കുന്ന തുളസീ ദേവി അവതാരമെടുത്തതും ഇതേ ദിവസത്തിലാണ്. ശിവപാര്‍വ്വതീ പുത്രനായ സുബ്രമണ്യനെ പരിപാലിക്കാൻ കൃതികാ ദേവിമാര്‍ അവതാരം ചെയ്തതും ഈ ദിവസം തന്നെയാണ് എന്നാണ് വിശ്വാസം. ഈ വർഷം 2022 ഡിസംബർ മാസം 7 നാണ് ഈ പുണ്യദിനം. തൃക്കാര്‍ത്തിക വ്രതം അനുഷ്ഠിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ലക്ഷ്മീ പ്രീതിയും വിഷ്ണു പ്രീതിയും, ശിവ പാര്‍വ്വതീ പ്രീതിയും സുബ്രമണ്യ പ്രീതിയും ഒരുപോലെ കരഗതമാകുമെന്നത് ഉറപ്പാണ്.
പ്രാദേശിക ഭേദമനുസരിച്ച് കാർത്തിക വ്രതാനുഷ്ഠാനങ്ങളിൽ പല വ്യത്യാസങ്ങളുമുണ്ട്. പ്രധാനമായും തമിഴ് നാട്ടിലും ദക്ഷിണ കേരളത്തിലുമാണ് തൃക്കാര്‍ത്തിക ആചരിച്ചു വരുന്നത്. വ്രതമനുഷ്ഠിക്കുന്നവര്‍ ഭരണി, കാര്‍ത്തിക രോഹിണി എന്നീ മൂന്ന് നക്ഷത്രങ്ങളിൽ വ്രതം അനുഷ്ഠിക്കണം. ഭരണി നാളിനു മുൻപ് തന്നെ ഗൃഹം തീര്‍ത്ഥമോ ചാണക വെള്ളമോ തളിച്ച് ശുദ്ധിയാക്കുന്ന പതിവുണ്ട്. കാര്‍ത്തികയുടെ തലേ നാൾ അതി രാവിലെ ഉണര്‍ന്ന് പ്രഭാത കൃത്യങ്ങൾക്കു ശേഷം നെയ് വിളക്ക് കൊളുത്തി ദേവീ നാമങ്ങൾ പാരായണം ചെയ്തിനു ശേഷം മാത്രമേ ജപലാനം പോലും പാടുള്ളു എന്നാണ് വിധി. ലഷ്മിവിളക്ക് വീട്ടിൽ ഉണ്ടെങ്കിൽ അത് കൊളുത്തി വെച്ച് ദേവീ കീര്‍ത്തനങ്ങൾ ചൊല്ലുന്നത് വളരെ വിശേഷമാണ്. ഭരണി, രോഹിണി നാളുകളിലും ഇപ്രകാരം ചെയ്യാം.
മൂന്ന് ദിവസങ്ങളിലും സസ്യാഹാരം നിര്‍ബന്ധമാണ്. എണ്ണ തേച്ചുള്ള കുളി ഒഴിവാക്കുകയും വേണം. പകലുറക്കവും ഒഴിവാക്കണം. ശരീര ശുദ്ധി പോലെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് മനഃശുദ്ധി. എന്ത് കര്‍മം ചെയ്യുമ്പോളും ദേവീ സ്മരണയുണ്ടാകണം. സന്ധ്യാ സമയത്ത് നെയ് വിളക്ക് കത്തിച്ച് വ്രതദിവസം ലളിതാ സഹസ്രനാമം ചൊല്ലുന്നവര്‍ക്ക് യാതൊരു വിധത്തിലുള്ള ക്ലേശങ്ങളും ഉണ്ടാകില്ല. ലളിതാ ത്രിശതീ സ്തോത്രം, മഹാലക്ഷ്മീ അഷ്ടകം, മഹാലഷ്മീ അഷ്ടോത്തര ശതനാമാവലി എന്നിവയും വിശേഷമാണ്. അതോടൊപ്പം ഒരു നെല്ലിക്ക വാഴയില കീറിലോ വെറ്റിലക്കുള്ളിലോ വെച്ച് ദേവിക്ക് സമര്‍പ്പിക്കുന്നതായി സങ്കൽപിച്ച് കനകധാരാ സ്തോത്രം ജപിക്കുക. ദാരിദ്യ്രവും കടബാധ്യതയും അകന്ന് സമ്പൽ സമൃദ്ധിയുണ്ടാകുമെന്നതിൽ യാതൊരു സംശയവുമില്ല.
കാർത്തിക ദീപം
തൃക്കാര്‍ത്തിക ദിനം സന്ധ്യാ സമയത്ത് മൺചിരാതിൽ ദീപം കൊളുത്തി വെക്കുന്നത് ഐശ്വര്യ പ്രദമാണ്. കുടുംബാംഗങ്ങളെല്ലാം ഇതിൽ പങ്കെടുക്കണം. കുടുംബ സുഖത്തിനും കുടുംബ അഭിവൃദ്ധിക്കും ഇത് വളരെയേറെ നല്ലതാണ്. ജന്മ ദിനത്തിൽ ദേവിയെ നമ്മുടെ വീട്ടിലേക്ക് ആനയിക്കുന്നു എന്നാണ് കാര്‍ത്തിക ദീപം തെളിയിക്കുന്നതിന്‍റെ സങ്കൽപം. കാര്‍ത്തിക ദീപം കൊളുത്തിയ ശേഷം മുൻദിവസത്തെ പോലെ തന്നെ ദേവീ സ്തുതികൾ ജപിക്കാം.
രോഹിണി നാളിൽ രണ്ട് വിധത്തിൽ വ്രതം അവസാനിപ്പിക്കുന്ന രീതി കണ്ടു വരുന്നുണ്ട്. രോഹിണി നാളിൽ രാവിലെ തന്നെ തുളസീ തീര്‍ത്ഥം കഴിച്ച് പാരണ വീടുന്ന പതിവുണ്ട്. എന്നാൽ അതിലും ഉത്തമമായതും പൊതുവേ കണ്ടുവരുന്നതുമായ രീതി കാര്‍ത്തിക നാളിൽ അനുഷ്ഠിച്ച അതു പോലെ തന്നെ രോഹിണി നാളിലും വ്രതം തുടര്‍ന്ന് പിറ്റേന്ന് പാരണ വീടുന്നതാണ്. മറ്റൊരു കാര്യം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടത് കാര്‍ത്തിക വ്രതത്തിൽ പൂര്‍ണ ഉപവാസം നിഷിദ്ധമാണ്. ഒരു നേരം ധാന്യം ഭക്ഷിച്ച് ഒരിക്കലെടുത്ത് വ്രതം അനുഷ്ഠിക്കുന്നതാണ് ഉത്തമം.
നവരാത്രി പോലെ തന്നെ പ്രാധാന്യമുള്ളതാണ് തൃക്കാര്‍ത്തികയും അതുകൊണ്ട് തന്നെ വിദ്യാര്‍ത്ഥികൾക്ക് ഇത് ഏറെ ഉത്തമമാണ്. ബുദ്ധിക്ക് തെളിമയും ഓര്‍മശക്തി വര്‍ദ്ധനവും പ്രദാനം ചെയ്യും. കടബാധ്യതയും ധനക്ലേശങ്ങളും അനുഭവിക്കുന്നവര്‍ ദേവിക്ക് നെല്ലിക്ക നിവേദ്യമായി സമർപ്പിച്ച് കനകധാരാ സ്തോത്രം ജപിക്കുന്നതും ഏറെ ഫലപ്രദമാണ്.